In februari 2022 was ik te gast bij Lentegasten, een interview format gebaseerd op het bekende VPRO’s Zomergasten. Tijdens dit interview vertelde ik over onze verbondenheid met de natuur, wat dit betekent voor het werken aan duurzaamheid, en hoe je meer ‘in sync’ kan raken met de natuur. Bij thuisbasis Rotterdam Circulair aan het woord over de thema’s waar ik met IN transities óók in duik, een fijne combinatie!
Wat volgde was een prachtig gesprek tussen mij en interviewer Esther Barfoot. Hoe langer het duurde hoe meer ik ‘aan’ ging. Na afloop zaten er nog zoveel meer haakjes in mijn hoofd. “Dit had ik ook nog kunnen vertellen” en “dit fragment was ook nog mooi geweest”.
Inmiddels staat de uitzending online. Helaas was het niet mogelijk om de fragmenten te uploaden, dus in bijgaande video alleen het gesprek. Het is een beetje als een krentenbol zonder krenten, maar hopelijk kan je er toch van genieten. Ben je nieuwsgierig naar de fragmenten die voorbij komen? Die kan je hier terugvinden.
Tijdens de uitzending werden er ook nog interessante vragen via de chat gesteld. We kwamen daar tijdens de uitzending niet aan toe (er was al zoveel te delen :)). Maar we schreven de Q&A nog even uit!
Vraag: Mooi verhaal over de relatie met de natuur en de interverbondenheid, maar wat heeft dit met circulaire economie te maken?
Hanneke: ‘De circulaire economie is geen doel op zich, maar een middel om op een andere manier met onze leefomgeving om te gaan. Juist het herstel van ecosystemen en op een manier produceren en consumeren die minder schadelijk is voor mensen, dieren, planten, bodem, water en lucht is waar de circulaire economie aan bijdraagt.
We zijn soms geneigd heel erg in te zoomen op de technische innovatie die nodig is voor het sluiten van kringlopen, maar die innovatie is het middel, niet het doel op zich. Het zien van de kracht, de wijsheid en de interverbondenheid van alles in onze leefomgeving en de aarde, brengt inspiratie en motivatie om te werken aan een complexe opgave als de transitie naar een circulaire economie.’
Vraag: Heb je tips voor mensen die net als jij gevoelig zijn voor onrecht en de grote problemen in de wereld? Hoe blijf jij in balans?
Hanneke: ‘Handelen vanuit woede, angst of verdriet is geen fijne motivator. Je wilt niet alsmaar in die energie zitten. Bij mij ontstond er meer lucht in mijn eigen “gevoeligheid” toen ik snapte wat daar onder lag. In een eerdere bijeenkomst van Podium Circulair over activisme vertelde de Rotterdamse ondernemer Wesley dos Santos dat hij op zoek ging naar zijn motivatie door zichzelf meerdere keren de vraag te stellen: waarom dan?
Zolang je nog boosheid of verdriet ervaart bij de grote problemen in de wereld, helpt het wellicht om nog een paar keer jezelf de vraag stellen “waarom dan?”. Waarschijnlijk ligt er uiteindelijk een verlangen onder. Dit verlangen is vaak een veel positievere manier van formuleren. Weten wat je drijft van binnenuit, waarvan je het meest gelukkig wordt, is duurzamer en minder stressvol voor jezelf, dan werken vanuit negatieve drijfveren, zoals woede, angst of verdriet.’
Vraag: Werken met de seizoenen dus, hoe werkt dat in landen waar het altíjd zomer is?
Hanneke: ‘Ook in landen waar geen seizoenen zijn zoals wij die kennen, zijn er wisselingen, cycli in de natuur. Een nat en droog seizoen bijvoorbeeld, of een periode dat er meer wind of stormen zijn, versus een kalmere atmosfeer. De fragmenten in Lentegasten over de seizoenen gaan er vooral over dat er in de natuur altijd cycli te vinden zijn. Een fase van opbouw en een fase van afbraak. Dat zijn soms lange cycli en soms hele korte. Onze ademhaling zou je zelfs zo kunnen zien: inademen staat voor energie en actie (zomer), uitademen voor verstillen en reflectie (winter).
Waar het mij om gaat, is dat wij in onze cultuur verslaafd zijn aan de zomerenergie, van productie, groei, verhoogde activiteit, genieten en beleven. Maar het is een illusie dat er altijd alleen maar groei of zomerenergie kan zijn. Er moeten ook fases van afbraak, verstilling, dood en selectie plaatsvinden. Zodat wijzelf en de wereld kunnen herstellen, reflecteren en daardoor juist aan kracht winnen. Als er altijd alleen maar sprake is van groei, krijg je alleen maar uitputting. En dat zie je nu overal in onze wereld en bij onszelf.’
Comments